Voetstappen
Bertje Jans en Toos Goorhuis, bedachten eind 70’er jaren het Pieterpad. Een lange afstandswandeling tussen Pieterburen en de St. Pieterberg. Ze lieten hier in Vorden hun stappen vastleggen in brons.
Op de rand de tekst “…. Zij lieten een onuitwisbare indruk achter…”
Bertje Jens (wiki) Toos Goorhuis (wiki)
Vrouwen van het Pieterpad maken onuitwisbare indruk.
In de wandelwereld voeren mannen vaak de boventoon. Weliswaar kom je op een voettocht in Nederland volgens onderzoeksbureau Trendbox meer vrouwen tegen dan mannen (53 resp. 45 procent). Maar in organisaties en bij het bedenken en uitzetten van routes zijn vrouwen ver in de minderheid.
Dat geldt niet voor het Pieterpad, verreweg het populairste langeafstandspad van Nederland en tot voor kort ook de langste wandelroute met 488 km. Het idee voor het Pieterpad is tussen 1978 en 1980 bedacht en uitgewerkt door twee dames op leeftijd, Toos Goorhuis-Tjalsma en Bertje Jens. Zij brachten hun route van Pieterburen in Groningen naar de St. Pietersberg bij Maastricht met succes `aan de man` bij het Nivon, dat de routebeschrijving en -kaart uitgaf. Eind 2005 werd de 200000ste routegids verkocht.
Onlangs werd bij kasteel Vorden een plaquette onthuld, als hommage aan het tweetal. In het bronzen kunstwerk vereeuwigde Nelleke Allersma, die eerder al een beeldengroep van Pieterpadlopers maakte, de voetstappen van Toos en Bertje en gebruikte daarvoor hun beider wandelschoenen. Toos Goorhuis overleed begin 2004, maar Bertje Jens (inmiddels 92) was bij de onthulling en sprak vol trots: “Vóór mij liggen de sporen van het Pieterpad. Onze voetstappen symboliseren een vriendschap van zestig jaar. Vier dagen per maand wandelden Toos en ik en dat hebben we tot in lengte van jaren volgehouden.“
Het randschrift van de plaquette bevat de namen van de twee bedenksters en de fraaie zin: `Zij lieten een onuitwisbare indruk na. En inspireerden velen hun spoor te volgen.` Hoe juist die tekst is, illustreerde een groepje vriendinnen, die het Pieterpad in twaalf jaar (elk jaar één weekend) samen afliepen. Zij vertellen hun ervaringen in het boekje `Pieterpadplezier, zeven vrouwen één verhaal`. “Wij hebben niet alleen genoten van de natuur, van het eten en het onderdak, maar vooral ook van elkaar“, schrijft een van hen, Karin Plantinga.
De vrouwen staan model voor die honderdduizenden die het spoor van Toos Goorhuis en Bertje Jens kozen, en onderweg allemaal wel eens tot op het bot nat geworden zijn, over de mogelijkste en onmogelijkste onderwerpen hebben gediscussieerd, in lachstuipen hebben gelegen op een logeeradres en hunkerend hebben uitgekeken naar de volgende etappe.
Om nog eens in de voetstappen van de bedenksters te treden, lopen we de etappe van het Gelderse Laren naar Vorden, in het midden van het Pieterpad. Het is een klassieker, die de mooiste plekjes in de Achterhoek aan elkaar rijgt en ook nog grotendeels over onverharde wegen voert. De routebeschrijving is op een kleine verandering in Vorden na nog gelijk aan wat Toos en Bertje in 1985 in hun eerste boekje noteerden, zij het dat de nieuwste gids meer achtergrondinformatie bevat.
Ook het toneel van de wandeling is nauwelijks veranderd: in Groot-Dochteren passeer je Huize Ross, de buitenplaats Het Enzerinck met een park in Engelse landschapsstijl en landgoed Den Bramel aan het einde van een mooie beukenlaan. De bossen zijn nog even wonderschoon, al wordt er hard gewerkt om landschappen terug te brengen in een situatie van honderden jaren geleden. Zo wordt rijke landbouwgrond verwijderd en vervangen door heideplaggen. De grondtransplantatie bracht in het Kieveen het melkviooltjes terug, waarvan de zaden tientallen jaren een sluimerend bestaan hebben geleid.
Wie Toos en Bertje destijds niet hebben getroffen, is Constantia Ernestine Theodora Staring, `dochter van`. Zij liet in 1850 na de dood van haar dichtende vader een theekoepel bouwen aan de Berkel en genoot daar geregeld van de rust en de natuur. Met de jaren verlegde de loop van het riviertje zich en stond het ranke gebouwtje op een gegeven moment niet meer aan de stroom. De Staringkoepel veranderde van eigenaar, verloederde en kwam uiteindelijk in handen van Natuurmonumenten. In 2004 werd de nalatenschap van Mejuffrouw Constantia gerestaureerd. Binnen is informatie over haar en over de natuur te lezen, en hangt het prachtige gedicht `Herdenking` van vader Staring uit 1820. De toren staat tien minuten lopen van het Pieterpad en is voor iedereen opengesteld. Je moet jezelf alleen wel even met een voetveertje over de Berkel trekken.
Opvallend langs het Pieterpad is de economische uitstraling van de route. Bakkers en restauranthouders verkopen Pieterpadkoek en Pieterpadtaart, je kunt overal bed & breakfast of kamer-met-douche krijgen, er zijn trekkersveldjes voor rugzakwandelaars, overal hangen stickers dat Pieterpadlopers welkom zijn, handwijzers vertellen dat het naar de St. Pietersberg 256 km wandelen is en naar Pieterburen maar 232 km. En dat had je allemaal niet geweten zonder Toos en Bertje. Een onuitwisbare indruk, inderdaad.
Bron: Dagblad Trouw