Blankeveen – Herinneringscentrum ‘Kamp Westerbork’ – Radio Sterrewacht
14 mei 2015
Vandaag een korte wandeling. We pakken de route bij Blankeveen weer op en lopen in het hart van Drenthe langs plekken met geschiedenis. Van hieruit deporteerde de Duitse bezetter in de tweede wereldoorlog meer dan 100.000 Joden, Sinti en Roma naar de kampen in Oost-Europa. W
e staan even stil bij de gedenkstenen die verwijzen naar de bestemmingen van de deportatietreinen en op de appèlplaats waar 102.000 stenen symbool staan voor de vermoorde gedeporteerden. Ook de onlangs geplaatste (replica) wagons waarin de mensen werden gedeporteerd maakte veel indruk. Het voorlezen van de namen doet de rillingen over de rug lopen. Het Kampwachtershuis is in zijn geheel in een glazen’kas’ nu beschermd tegen de invloed van het weer.
De radiotelescoop in Westerbork
Onder de rij van veertien enorme antennes van de sterrenwacht, ligt de grond waar deze oorlogstragedie in Nederland begon.
In 1956 werd de telescoop van Dwingeloo in gebruik genomen. Het onderzoek met radiotelescopen ging met sprongen vooruit. Overal ter wereld verschenen radiotelescopen en de ontdekkingen volgden elkaar in hoog tempo op. Al snel bleek dat de resultaten beter werden als er meer dan één telescoop gebruikt werd voor observaties. Weer gingen de Nederlandse astronomen om de tafel om een nieuwe, grotere telescoop te ontwikkelen.
Het project kende meer tegenslagen. De onderzoekers wilden graag dat de nieuwe radiotelescoop ook bij Dwingeloo kwam te staan. Daar was echter te weinig ruimte. Met de hulp van Staatsbosbeheer werd een nieuwe locatie gevonden op het terrein van het concentratiekamp Westerbork. Het voormalig concentratiekamp was op dat moment nog in gebruik als opvangplek voor Molukse repatrianten. De gemeente Westerbork zag maar wat graag dat het kamp verdween en er iets mooiers voor in de plaats kwam. Bij het voormalig concentratiekamp verscheen een drie kilometer lange rij van 12 schotelantennes. Om de antennes te besturen en om alle verzamelde data te verwerken werden nieuwe software en computers ontworpen. In 1970 was het geheel af en kon het onderzoek beginnen.